Nynke Boonstra, hoogleraar Verpleegkunde in de Geestelijke Gezondheidszorg, sprak op vrijdag 7 juli haar oratie ‘Verpleegkunde in de geestelijke gezondheidszorg; Anders willen. Anders doen’ uit. Ze pleit voor een verschuiving in deze zorg. Van een focus op het uitsluitend behandelen van symptomen ‘de ziekte’ naar een focus op ‘de gezondheid’ van de patiënt. Een benadering waarbij de patiënt centraal staat, met aandacht voor onderliggende factoren, sociale rollen, identiteitsontwikkeling en persoonlijk herstel.
Het UMC Utrecht benoemde Nynke Boonstra al per 1 februari 2022 tot hoogleraar Verpleegkunde in de Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ). Zij is daarmee de allereerste verpleegkundig specialist ggz die in Nederland tot hoogleraar is benoemd. Het hoogleraarschap valt onder het speerpunt Brain en is een unieke samenwerking tussen de faculteit Geneeskunde van de Universiteit Utrecht en opleidingsinstelling GGZ-VS. Lees hier het interview met Nynke Boonstra dat zij gaf in juni 2022 naar aanleiding van haar benoeming.
Verschuiving van focus ‘ziekte’ naar ‘gezondheid’
Boonstra benadrukt dat de geestelijke gezondheidszorg al lange tijd praat over het verbreden van de focus op symptomen of ziekte naar perspectief op gezondheid. Maar het wordt nog veel te weinig toegepast in de praktijk. “Ondertussen zorgen lange wachtlijsten ervoor dat veel mensen die hulp nodig hebben, niet de juiste zorg krijgen”, zegt ze. “Dit komt deels doordat er te veel nadruk gelegd wordt op symptoombehandeling, ziekte en genezing vanuit het medisch model, waar zowel de organisatie als de financiering van de zorg op gebaseerd zijn. Het gevolg hiervan is dat dit ten koste gaat van de kwaliteit van zorg en dat verpleegkundigen hun vak niet optimaal kunnen uitoefenen. Als we écht de focus willen verleggen van ziekte naar gezondheid, dan moeten we de verpleegkundige discipline meer ruimte bieden. Want als we anders willen, moeten we anders doen.
Een cruciale rol en meer regie voor verpleegkundigen
Verpleegkundigen spelen volgens Boonstra een belangrijke rol in deze verschuiving. Zij richten zich op de gevolgen van de ziekte of aandoening op het dagelijks functioneren, de identiteitsontwikkeling en levensprocessen. “Om de focus in de geestelijke gezondheidszorg echt te kunnen verleggen van ziekte naar gezondheid, is het belangrijk dat verpleegkundigen meer inspraak krijgen en meer regie kunnen voeren over de behandeling”, zegt Nynke.
Positie verpleegkundigen versterken en verbeteren behandelingen voor patiënten
In haar nieuwe rol als hoogleraar zal Nynke Boonstra onderzoek doen om de positie van verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten in de geestelijke gezondheidszorg te versterken. Dit zal leiden tot een hogere mate van tevredenheid onder verpleegkundigen. Dit is belangrijk omdat er nu al een tekort aan verpleegkundigen is en dit tekort in de komende jaren zal toenemen. Ook richt Boonstra zich op het verbeteren van de behandeling van mensen die psychisch lijden, waarbij aandacht is voor het individuele vermogen van de cliënt en de sociale en relationele context waarin het psychisch lijden zich uit. Hierbij zijn zelfmanagement, herstel en veerkracht belangrijke thema’s. Door dit samen met cliënten en naasten vorm te geven, hoopt Boonstra tot betere kwaliteit van zorg te komen. Zo kunnen mensen meer regie voeren over hun leven en de kwaliteit van leven van cliënten met psychisch lijden zal verbeteren.
